تلویزیون و اختلالات جامعه پذیری - بررسی رابطه نحوه تماشای تلویزیون و اختلالات جامعه پذیری در نوجوانان (مورد دانش آموزان شهر تهران)

تلویزیون از جمله نهادهای جامعه پذیرکننده در هر جامعه محسوب می شود. بررسی های آسیب شناسانه این نهاد نشان می دهد که نحوه تماشای تلویزیون نقشی تعیین کننده در روند جامعه پذیری مخاطبان کم سن و سال تلویزیون خواهدداشت. منظور از نحوه تماشای تلویزیون در این پژوهش میزان زمان اختصاص یافته به تماشا، نوع برنامه مورد تماشا، انگیزه های منجر به تماشا و میزان فعالیت مخاطب است. اهمیت پرداختن به این موضوع از آنجا ناشی می شود که نحوه نامناسب تماشای تلویزیون می تواند اختلالاتی را در روند جامعه پذیرشدن مخاطبان نوجوان پدید آورد. این اختلالات می تواند شامل کاهش مشارکت اجتماعی، بزرگسالی زودرس و یا انفعال اجتماعی باشد. نوجوانانی که در مسیر آماده شدن برای ورود به دنیای بزرگسالان به نوعی دچار این آسیب ها باشند، طبیعتاً نخواهند توانست نقش خود را در جامعه ای که عضویت آن را دارند به خوبی ایفا کرده و هم نوایی و هماهنگی لازم را با هنجارهای رایج نخواهندداشت. جامعه آماری این پژوهش که به روش پیمایش انجام شده است، نوجوانان 12 تا 18ساله ساکن شهر تهران بودند و پس از تعیین حجم نمونه و انجام پیش آزمون، پرسشنامه های پژوهش توسط 420نفر از آنها که در حوزه های شهری شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز تهران ساکن بودند، پرسشنامه های تحقیق تکمیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که رابطه همبستگی مثبت و معنی داری بین تماشای علاقمندانه برنامه های بزرگسالان توسط نوجوانان و بزرگسالی زودرس وجود دارد. از سوی دیگر تماشای تلویزیون با انگیزه یادگیری موجب کاهش مشارکت اجتماعی و تماشا با انگیزه همذات پنداری زمینه ساز افزایش انفعال در نوجوانان می شود. در نهایت معادله رگرسیون چندمتغیری بین متغیرهای مستقل تحقیق و متغیر وابسته بیانگر آن بود که 28درصد از تغییرات اختلال جامعه پذیری نوجوانان، توسط نحوه تماشای تلویزیون قابل پیش بینی خواهدبود.